In deze editie van mooi en bewust een interview met Paul Stamsnijder, oprichter van de Reputatiegroep, naar aanleiding van zijn nieuwste boek van Debat naar Dialoog. Het boek werd afgelopen woensdag aangeboden aan tal van relaties. Het is een pleidooi om hoopvol naar de wereld te kijken. Zoals Stamsnijder stelt: pessimisme is aanstekelijk, optimisme is aanstekelijk. De subtitel van het boek: “waarderend communiceren in tijden van polarisatie.” Hierin betoogt Paul dat het beste antwoord op polarisatie klein begint: in de ontmoeting. Kijk ook naar New Tailor: daar staat de mens in elk gesprek centraal. Lees de hele blog hier(onder) met ook welke tips hij heeft voor ondernemers en voor NEW TAILOR.
Paul Stamsnijder is oprichter en partner bij de Reputatiegroep, een onafhankelijk adviesbureau gespecialiseerd in communicatie rond complexe maatschappelijke vraagstukken met opdrachtgevers als het ministerie van Financiën, Schiphol, Albert Heijn, Avans Hogeschool en de RVO. Daarnaast is Paul ook de voorzitter van Logeion, de Nederlandse beroepsvereniging voor communicatieprofessionals. Paul heeft al meerdere boeken op zijn naam staan zoals ‘Stakeholdermanagement’ en ‘Purpose’ en ‘De Vent is de Tent’. Met het nieuwe boek slaat hij ook met de Reputatiegroep een verdiepende weg in. Een goede reputatie krijg je als je jezelf relativeert, stelt Stamsnijder. Hij citeert Multatuli: ‘Vanaf de maan bezien, zijn we allemaal even groot’. Bij een debat maak je jezelf groter, in een dialoog stel je jezelf in dienst van het geheel.
De aanleiding voor ‘Van debat naar dialoog’
Precies die voorlaatste zin. Polarisatie verhardt het publieke debat. Kijk naar de verkiezingen: verdomming is een communicatiestrategie geworden. Het gaat steeds minder om de vrije, maar om de juiste mening. Mijn boek pleit voor een andere koers: stop met oordelen, start met onderzoeken. Zo ontdek je de kracht van het vrije gesprek. Niet dumbing down, maar smarting up. Dat geldt voor burgemeesters, bewindspersonen, bestuurders en ondernemers – voor zovelen die communicatie als tweede beroep hebben. Je bereikt meer met waarderend communiceren.
Eerst de man, dan de dialoog?
Zeker! Dialoog gaat over het écht ontmoeten van de mens achter het standpunt. De ander echt zien en horen komt eerst; de dialoog volgt. Zo ontstaat ruimte voor openheid, vragen en samen nieuwe paden verkennen. Het is de kunst is om te kantelen van het ene naar het andere perspectief: van je eigen blik naar een bredere kijk. Heb twijfelmoed! Geloof degenen die de waarheid zoeken, twijfel aan degenen die haar hebben gevonden. Debat daarentegen is meer voor de buhne in plaats van met elkaar zoeken naar een oplossing. Noem dialoog het polderen van geven en nemen. En dat is goed als je het Paul vraagt. ‘Een verschil erkennen, maakt het vruchtbaar’.
Debat draait om het laatste woord, dialoog om de trage vraag. De kunst is ruimte te maken waar verschil mag zijn zonder oordeel, waar mensen zich veilig voelen om te spreken. Zo creëren organisaties ruimte voor verschil: niet dumbing down, maar smarting up. Hoe maak je elkaar slimmer. En wie klein denkt, maakt problemen groter en wie groter denkt, maakt problemen juist kleiner.
Waar is de debatcultuur ontstaan en waar het misloopt
Waar debat ooit gestructureerd was, is het halen van het laatste woord gaandeweg het doel geworden. Dit veroorzaakt polarisatie, verwijdering en wij-zijdenken. Vasthouden aan debat leidt ertoe dat mensen vooral luisteren om zelf te kunnen spreken, wat het gesprek bemoeilijkt en tegenstellingen verdiept.
Tot slot: Richt je niet op het laatste woord, maar op de eerste vraag
Dialoog begint niet met het laatste woord om te winnen, maar met de eerste vraag: de moed om te luisteren en verbinding te zoeken. Dit betekent ook, dat we de moed hebben om het ongemak te verdragen. Durf die eerste vraag te stellen, dan opent het gesprek zich als een ruimte vol nieuwe mogelijkheden. Deze verschuiving verandert strijd in samenwerking. We moeten onszelf (ook als maatschappij) vaker de vraag stellen of debat of dialoog de gewenste vorm is voor een oplossing. Als je het boek van Paul leest weet je het antwoord.
Eerste stappen richting meer dialoog voor ondernemers
· Stel de eerste vraag en luister zonder oordeel.
· Zet de relatie boven de inhoud; focus op verbinding.
· Begin met een check-in over verwachtingen en emoties.
· Benoem verschillen en emoties open en respectvol.
· Faciliteer veilige, open gesprekruimtes.
· Wees bereid eigen standpunten los te laten
· Oefen in het uitstellen van eigen gelijk
· Investeer ook na het gesprek in de relatie.
· Kies bewust voor de dialoog om samen te komen en een debat om grenzen te stellen
· Sluit af met een check-out voor reflectie en vervolgstappen.
Paul over NEW TAILOR
Eerst de man, dan het pak?
“Eerst de man, dan het pak” zegt precies waar het om gaat: eerst de mens met zijn dromen en zorgen, daarna pas het product of de dienst. In termen van waarderend communiceren betekent dit dat de relatie voorrang krijgt boven de inhoud. Pas bij oprechte aandacht ontstaat het verhaal van het pak.
Hoe ken ik New Tailor en wat betekent NT voor mij?
Ik ken New Tailor al tientallen jaren en kom er regelmatig terug voor een goed gesprek. Het draait niet om conclusies, maar om samen ontdekken. Dat is dus waarderend communiceren: niet jagen op het laatste woord, maar zoeken naar de mooiste vraag in het gesprek. Dat voel je. Het gesprek begint vanuit nieuwsgierigheid, niet om op te dringen, te overtuigen of verkopen. Bij NT draait het om gastvrijheid, onthaasten en ja, die koffie natuurlijk en andere Random acts of kindness.
Wat kan New Tailor leren?
NT biedt vanaf het eerste gesprek ruimte voor dialoog door te luisteren en niet direct op resultaat te sturen. Zo bied je ruimte waarin anderen zichzelf kunnen zijn, zonder druk of sturing. Open evaluatie en reflectie verdiepen het vertrouwen in vervolgtrajecten. Er gaat al veel goed; het besef van dialoog als proces versterkt de relatie nog verder.
Bovenstaande foto via de ondernemer.nl
